مراحل کاشت برنج شامل مجموعه اقداماتی است که کشاورزان و برنج کاران انجام می دهند تا بتوانند برنج مرغوب پرورش دهند. کاشت برنج در شالیزار که به “کشت شالیکاری” هم معروف است یکی از مشاغل بومی و اصلی مردمان شمال ایران می باشد. همه ما با آوازه و شهرت برنج شمال آشنایی داریم. برنج خوش پخت و خوش عطر شمال که توسط بهترین کشاورزان و شالیکاران آماده شده است، گزینه ای عالی برای سفره خانواده های ایرانی می باشد.
مراحل کاشت برنج یا کشت شالیکاری
به طور کلی، مراحل کاشت برنج در شالیزار کاملاً مشخص است و به صورت زیر می باشند:
1-آماده سازی زمین:
اولین مراحل کاشت برنج، آماده سازی زمین است. کشاورزان شالیکار قبل از فصل بارندگی، مزارع خود را آماده می کنند. علف های هرز، پاکسازی می شوند و مزرعه های برنج توسط گاومیش ها یا تراکتور به عمق چند اینچ شخم می خورند. کودهای مناسب به خاک اضافه شده و سپس کل سطح با آب، حدود 2.5 سانتی متر، پوشانده می شوند. در نهایت، مزرعه آماده دریافت نهال های جوان برنج است.
2- کاشت نهال برنج:
دومین مراحل کاشت برنج، کاشت نهال ها در مزرعه ای است که قبلاً آماده کاشت شده است. به طور کلی، نهال های شالیزار ابتدا در نهالستان تهیه می شوند و پس از حدود 40 روز، پیوندزنی در مزرعه برنج انجام می گیرد.
اگرچه، در بعضی از مناطق هند و سریلانکا، بذر به طور مستقیم در مزرعه کاشته شده و هنگام بارش باران، نهال ها، جوانه می زنند. لازم به ذکر است که بازدهی شلتوک حاصل از پیوندزنی، بیشتر از کاشت مستقیم نهال ها است.
شالیزارهایی که با نهال های پیوندی آماده شده اند، به دلیل فاصله منظم، سریع تر رشد می کنند و در یک دوره کوتاه تر، بالغ می شوند.
3- نگهداری مزرعه:
سومین مراحل کاشت برنج، نگهداری منظم از مزارع شالیزار است. اقداماتی نظیر حذف کردن علف های هرز می تواند به رشد بهتر نهال های برنج کمک کند. سطح آب شالیزار باید متناسب با رشد نهال ها حفظ شود و مزارع، قبل از برداشت محصول، خشک باشند.
4- برداشت محصول:
چهارمین مراحل کاشت برنج، شامل براشت محصول است. سیستم برداشت سنتی برنج ها از مزرعه از طریق چاقوی منحنی (ابزاری شبیه به داس) یا چاقوی لبه تیز است. این کار، بسیار پر زحمت و وقت گیر است. برداشت برنج در فصل خشک که هوا آفتابی است انجام می شود.
در حال حاضر، اکثر کشاورزان سعی می کنند روش های مکانیزه را برای برداشت برنج به کار ببرند اما برخی دیگر، روش های سنتی را در مراحل کاشت برنج اجرا می کنند.
5- خرمن کوبی:
آخرین مراحل کاشت برنج، خرمن کوبی است. پس از جمع شدن و خشک شدن ساقه های برداشت شده از شالیزار، معمولاً خرمن کوبی آنها انجام می شود. با برخورد میله های فلزی به ساقه های خشک، دانه ها از ساقه جدا می شوند. امروزه ماشین های خرمن کوبی نیز توسعه یافته اند و بهترین وسیله برای سریع تر انجام دادن این مرحله می باشند.
غربالگری دانه های برنج، یکی دیگر از مراحل کاشت برنج است. غربالگری، فرایند حذف ذرات ناخواسته از دانه های شالیزار است. ساده ترین راه برای این کار، ریختن محصولات خرمن کوبی شده از یک ارتفاع، در یک روز بادی، روی یک حصیر مربعی بزرگ روی زمین باز است. دانه ها روی حصیر می ریزند، در حالی که غبارات سبک تر، از آن خارج می شود.
در مرحله بعدی از مراحل کاشت برنج، پوسته های زرد رنگ از شلتوک برنج جدا می شود تا برنج سفید حاصل گردد. برای این کار، در آسیاب برنج کاری، دانه ها از مجموعه نگهدارنده یا غلتک عبور داده می شوند تا جلا پیدا کنند.
انواع مختلفی از برنج وجود دارد که بر اساس محل پرورش آنها، دو رقم شناسایی شده است. این موارد عبارتند از برنج در مناطق مرتفع کشت می شود و برنج دشتی که در مناطق کم ارتفاع و باتلاقی رشد می کند.
منبع:
- تیم محتوا گیل هایپر
- 1401-06-28
- 37 بازدید